Rosalind Franklin, een ware revolutionair voor moderne biotechnologie

Als een dappere, jonge vrouw die tegen de norm in durfde te gaan, had Rosalind Franklin een buitengewone impact op moderne biotechnologie. Haar onderzoek naar de samenstelling van kool, grafiet, virussen en DNA zorgden voor een doorbraak in biologie, geneeskunde en landbouw.

In 1962 kregen drie mannen – James Watson, Francis Crick en Maurice Wilkins – de Nobelprijs voor het ontraadselen van de mysteries van DNA.

Het was de meest belangrijke wetenschappelijke ontdekking van de 20e eeuw. Maar dat is niet het hele verhaal…

Aan de basis van deze ontdekking lag het pionierswerk van kristallografe en moleculair biologe Rosalind Franklin, die aan eierstokkanker stierf, vier jaar voor de Nobel prijs werd uitgereikt. Ze was pas 37 jaar oud.

De cruciale bijdrage van Franklin aan de ontdekking van de dubbele helix structuur van DNA werd bij haar leven nooit erkend.

Het vormde de basis van moderne biotechnologie en zorgde voor verbeteringen waaronder hoe we ziekte behandelen, hoe we criminelen opsporen en het begrijpen van de oorsprong van het bederven van voedsel. Het heeft er ook voor gezorgd dat we penicilline, medicijnen, enzymen en biobrandstoffen kunnen maken.

Vroege carrière

Een jonge Franklin moest strijden voor een plekje aan de Universiteit van Cambridge waar ze scheikunde studeerde. Ze studeerde af in 1941, maar kreeg geen volledig diploma toegekend. Het was zelfs pas zes jaar later, in 1947, dat de Universiteit van Cambridge volledige diploma’s aan vrouwen toekende.

Met de tweede Wereldoorlog in volle gang, ging Franklin onderzoek doen naar de moleculaire structuur van kool en grafiet. Franklin was op dat moment nog aan het begin van haar twintiger jaren, maar haar werk zorgde ervoor dat gasmaskers verbeterd konden worden en dat heeft er ongetwijfeld voor gezorgd dat vele levens gered zijn.

Na de oorlog bracht Franklin tijd door in een laboratorium in Parijs. Hier werd ze een volleerd en kundig röntgen krystallografe en bracht haar expertise mee terug naar Engeland. 

Dit pionierswerk op het gebied van röntgendiffractie, zorgde voor de doorbraak die nodig was om de structuur van DNA te begrijpen.

Het ontraadselen van de geheimen des levens

Begin jaren vijftig werd de race om als eerste ter wereld de geheimen van DNA – en daarmee het leven zelf – te ontraadselen steeds intenser. 

In 1951 werd Franklin ingezet om één van de twee onderzoeksteams te leiden die aan de moleculaire structuur van DNA werkten aan King’s College in Londen, naast, hoewel gescheiden van, Maurice Wilkins.

Het contact tussen de twee was niet bepaald hartelijk omdat Wilkins er door een misverstand van uitging dat Franklin, omdat ze een vrouw was, als zijn assistente zou werken in plaats van als gelijken.

Ondertussen, in Cambridge, werkten James Watson en Francis Crick aan hetzelfde probleem.

In mei van 1952 wisten Franklin en haar team de beroemden 51 foto vast te leggen door röntgendiffractie technieken. Het liet een wazig diffractie patroon van de kristalstructuur van DNA zien, waarmee de dubbele helix structuur werd bevestigd die Franklin al vermoed had.

Zonder dat franklin het wist liet Wilkins foto 51, samen met een samenvatting van haar ongepubliceerde research zien aan de Amerikaanse bioloog Watson.

Toen hij foto 51 zag werd de oplossing tot het probleem onmiddellijk duidelijk voor Watson die zich terug haastte naar Cambridge om het aan Crick te vertellen.

Dit essentiële stukje informatie zorgde voor hun ontdekking van de nu beroemde dubbele helix structuur van DNA.

Hoewel ze meermaals in haar eentje erg dichtbij het oplossen van het probleem kwam tussen 1951 en 1953, slaagden Watson en Crick er in om het onderzoek vóór Franklin te publiceren. 

Een tweede kans op een nobel prijs

In 1953, door onenigheid met Wilkins en andere mannelijke collega’s aan King’s College, verhuisde Franklin naar Birkbeck College, waar ze virussen en vaccinaties studeerde.

Ze was net begonnen met research naar het polio virus toen ze eierstokkanker kreeg in de zomer van 1956. Ze stierf twee jaar later.

Het research dat Franklin begon aan Birkbeck werd voortgezet door haar collega Aaron Klug, die in 1982 een nobel prijs won voor het (haar) werk.

Vooroordelen overwinnen

Het was niet makkelijk om een vrouw in de wetenschap te zijn in de jaren veertig en vijftig. En een jonge vrouw zijn, maakte het alleen maar moeilijker.

Toegang tot onderwijs voor meisjes was beperkt, hun academische vooruitgang werd ingeperkt en hun bijdragen aan onderzoek werd ofwel verworpen of aan een ander toegekend.

Ondanks deze discriminatie bleef Franklin fier overeind en vocht ze om de carrière waar ze van hield na te streven. Haar inzet en toewijding aan de wetenschap heeft de wereld veranderd en heeft de basis gevormd voor moderne biotechnologie.

"Wetenschap en het alledaagse leven kan niet en hoort niet gescheiden te zijn. Wetenschap betekent voor mij een gedeeltelijke verklaring van het leven."

– Rosalind Elsie Franklin

25 juli, 1920 – 16, april 1958